بسم الله الرحمن الرحیم

کانون خانواده از ارزشمندترین و مقدس ­ترین کانو­ن­ ها است و دین مقدس اسلام اهتمام ویژه ­ای در راستای ایجاد و تحکیم این بنیان دارد. روایت­ های وارد شده در این دو باب، به خوبی گویای اهمیت و نقش ازدواج و خانواده در امر پیشرفت انسان و تعالی فردی و اجتماعی او می ­باشد. 

اهمیّت ایجاد بنیان خانواده

پیامبر اکرم (صلی ­الله ­علیه ­و آله) می ­فرماید: «ازدواج سنّت من است و کسی که از سنّت من روی گردان شود، از من نیست.» همچنین می ­فرماید: «هر جوانی که در دوره ­ی جوانی خود ازدواج نماید، شیطان فریاد بر می­آورد که وای بر او! دین خود را از من نجات داد». امام صادق (علیه ­السلام) هم در باب تشویق به ازدواج می ­فرماید: «دو رکعت نمازی که شخص متأهل بخواند، برتر از شخص مجرّدی است که شب را مشغول عبادت باشد و روز خود را در روزه سپری نماید.»

در رابطه با یاری رساندن خالصانه­ ی مؤمنین در امر ازدواج روایاتی به این مضمون وارد شده است: «خداوند در روز قیامت به وی نگاه رحمانی می ­اندازد»، «در روز قیامت که پناهی جز پناه الهی نیست، در پناه عرش الهی قرار می­گیرد»، «خداوند از حورالعین بهشتی به تزویجشان در آورد».

ازدواج در اوایل جوانی برکات بسیار زیادی برای جوان و جامعه به همراه خواهد داشت. در این رابطه هم روایت بسیار مهم و زیبایی وجود دارد که گوینده­ ی آن خدای متعال است. امام رضا (علیه ­السلام) می­ فرماید: «جبرئیل بر پیامبر اکرم (صلی­ الله ­علیه ­و آله) نازل شد و گفت: ای محمد! همانا پروردگارت به شما سلام می­رساند و می­گوید: دخترهای باکره همانند میوه­ ی روی درخت هستند. وقتی که میوه برسد، دوایی جز چیدن ندارد، در غیر این صورت آفتاب و باد آن را خراب خواهند کرد. دخترهای باکره هم هر گاه به سنّ ازدواج رسیدند، چاره ­ای جز ازدواج ندارند، در غیر این صورت از فتنه­ ی آن­ ها (گمراهی و فساد) در امان نباش». در نوع این روایت دقت خاصی داشته باشید! جبرئیل از طرف خداوند بر پیامبر اکرم (صلی ­الله ­علیه ­و اله) نازل می­شود؛ سلام خداوند را به آن حضرت می ­رساند و … همین مطلب گویای این حقیقت است که خبر بسیار مهمی برای آن حضرت دارد. لذا از محتواي بسيار مهم این روایت نباید به سادگی عبور کرد و از آن غفلت نمود.

در روایت دیگری هم چنین آمده: «بدترین شما، عزب­ های شما هستند». توجه داشته باشيد كه این روایت بدان معنا نیست که افراد مجرد انسان­ هایی پست هستند. معنای روایت این است که بدترین و فرومایه ­ترین افراد جامعه را باید در میان افراد مجرّد جستجو کرد. یکی از دلایل این مطلب هم آن است که ازدواج به انسان احساس شخصیت و تعهّد می ­دهد و به دلیل همین تعهّد است که اشخاص هر قدر هم در دوران مجردي بد باشند، سعي مي­ كنند در دوران متأهلي از بدي خود بكاهند و لااقل برخي از رفتارهاي ناشايست دوران مجردي را كنار بگذارند. 

اهمیّت تحکیم بنیان خانواده

روايت ­هايي كه در باب حقوق زن و شوهر بر يكديگر وارده شده به خوبي گوياي اين حقيقت است كه تحكيم بنيان خانواده از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. پیامبر اکرم (صلی ­الله ­علیه ­و آله) می­ فرماید: «جبرئیل همواره مرا درباره­ی زن سفارش می­کرد، تا جایی که گمان کردم که طلاق او جایز نیست، مگر در صورتی که فساد و فحشای او ثابت شود». در روایت­ های دیگری در رابطه با حق زن چنین آمده: «روی خود را برای خانمت در هم نکش»، «زن نعمت خدا بر تو و مایه ­ی آرامش انس تو است، پس او را گرامی بدار و با او با رفق و مدارا رفتار کن».

پیامبر اکرم (صلی ­الله ­علیه ­و آله) می­فرماید: «بزرگترین حق را بر گردن زن، شوهر او به عهده دارد». لازم به ذکر است که این روایت هرگز به معنای برتری مرد بر زن نیست، برتری انسان­ ها نسبت به یکدیگر تنها به برتری آن­ ها در دین­داری و تقوای الهی است. این حق، همانند حق والدین بر گردن انسان، حقّی دنیایی و اعتباری است و روی همین حساب است که در آخرت خبری از آن نیست. این حق برای استحکام بنیان خانواده و ایجاد زمینه­ای برای امتحان و در نهایت کمال و شکوفایی زن است. روی همین حساب است که در روایت آمده: «زن در روز قیامت، شفیعی کارسازتر و نجات دهنده ­تر از رضایت شوهرش ندارد». در روایت دیگری آمده: «وای بر زنی که شوهرش را غضب ­ناک کند و خوشا به حال زنی که همسرش از او راضی باشد».