بسم الله الرحمن الرحیم
برگرفته از کتاب پیوند جوان با نماز ـ نوشته مدیر سایت
سؤال: مگر نه این است که توفیق های الهی نتیجۀ اعمال صالح و حُسن ارادۀ ما است؟ و مگر نه این است که ما با اراده و حُسن انتخاب، رفتارهای پسندیده انجام می دهیم؟ پس چرا باید اعمال خود را نادیده بگیریم و ویژگی های مثبت و عبادتهای خویش را از آن خود ندانیم، و آن ها را به خداوند نسبت دهیم؟!
جواب:
هر توفیقی که به دست می آوریم، به دلیل عقاید پاک و اعمال صالح ما است. و هر سلب توفیقی هم که متوجه ما میشود، به دلیل نگرش های نادرست یا گناهانی است که مرتکب می شویم.
به عبارت دیگر، خدای حکیم که هیچ کاری را بدون حکمت انجام نمی دهد، اگر به کسی توفیق میدهد، به دلیل شایستگی خود او است، و اگر از کسی سلب توفیق می کند، به جهت ناشایستگی او است. پس تا اینجا معلوم شد که توفیق های الهی، نتیجۀ اعمال شایستۀ ما است.
نکتۀ بعدی این است که پاداش الهی در میزان سنجی با اعمال ناچیز ما، به هیچ وجه قابل مقایسه نمی باشد. فرض بفرمایید به کسی «هزار تومان» هدیه می دهیم و او هم به رسم تشکر و قدردانی، «یک میلیون تومان» به ما میدهد. درست است که در این فرض، علت دریافت «یک میلیون تومان»، هدیۀ «هزار تومانی» ما است، اما این پاداش آن قدر بزرگ و چشمگیر است که مستحق دانستن خود، خارج از رسم ادب میباشد. به همین دلیل با دیدن آن پاداش، هدیۀ خود را به کلی از یاد می بریم، و آن پاداش را لطفی میب ینیم که هرگز استحقاق گرفتن آن را نداشته و نداریم.
درست است که با حُسن اختیار خود، نماز میخوانیم. درست است که با حُسن اختیار خود، راه بندگی خدا را انتخاب میکنیم؛ اما هدایت ویژۀ خداوند در حق مؤمن، آن قدر وسیع است که در مقام ادب، جایی برای حُسن اختیار خود ندیده و هم نوا با اهل بهشت می گوییم: )الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي هَدانا لِهذا وَ ما كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْ لا أنْ هَدانَا اللَّه(؛ «ستايش مخصوص خداوندى است كه ما را به اين (همه نعمت ها) رهنمون شد و اگر خدا ما را هدايت نكرده بود، ما (به اين ها) راه نمى يافتيم». (اعراف، آیۀ ۴۳)
آیت الله جوادی آملی در تفسیر تسنیم می فرماید:
بر اساس ربوبیت مطلقۀ خداوند و توحید افعالی، در اسناد فعل به فاعل، سهمی برای غیر خدا باقی نمی ماند؛ زیرا تنها فیض الهی است که همۀ عوالم هستی را اداره می کند و کارهایی که به دیگران اسناد داده می شود، جز ظهور و تجلی فیض و فعل خدا نیست. سراسر عالم هستی ملک خدای متعال است و کسی که در دنیا توفیق کارهای نیک پیدا میکند، در واقع با دست و پا و زبانی که خدای متعال به او داده کار نیک را انجام میدهد. پس انسانی که سرتاسر شئون زندگیش از آن خداست، پسندیده نیست تا «خود» را در محضر خداوند ببیند، تا چه رسد به این که «اعمال نیک» خود را ببیند و خویشتن را مستحق پاداش بداند.
http://www.hamandishi-dini.ir/?p=6044