بسم الله الرحمن الرحيم

وقتی با دید انصاف به زندگی خود می ­نگریم، خود را سرشار از نعمت­ های خدای متعال می ­بینیم. نعمت­ هایی که حتی قدرت شکرگزاری یکی از آن­ ها را هم نداریم. خداوند در قرآن کریم می ­فرماید: «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللهِ لاتُحْصُوها»[۱] اگر نعمت­ های خداوند را بشمارید، قابل شمارش نمی­ باشند. 

در کنار میلیاردها میلیارد نعمتی که خداوند به ما عنایت فرموده، مشکلات و سختی ­هایی هم در زندگی دنیایی وجود دارد. مشکلاتی که بعضی از آن ­ها بر اساس قانون طبیعی دنیا، برخی به دلیل بی­ توجهی وکم ­تدبیری ما در زندگی، برخی به جهت گناه و معصیت و برخی دیگر هم به جهت مصلحت­ های مبارکی رخ می­ دهد که فوائد آن در درازمدت روشن خواهد شد. 

به یاد داشته باشیم که به محض مواجهه با مشکلات زندگی، نعمت­ های بی ­شمار الهی را به دست فراموشی نسپاریم. به جای شکرگزاری از نعمت­ هایش، متمرکز در کمبودهای خود نشده و رفتاری ناسپاسانه نداشته باشیم. منصف باشیم! آیا توانسته ­ایم شکر نعمت­ های خداوند را به جای آوریم؟! آیا جوانمردانه است که آن همه نعمت­ را نادیده گرفته و با چشم نارضایتی به خدای خود بنگریم؟! پس نماز را قربانی بی­ صبری خود نکنیم و با ترک نماز، دست خود را از رحمت بی­ منتهای الهی کوتاه نگردانیم. رحمتی که راه جاده ­های اخروی را برای ما روشن کرده و از عذاب­ های آن در امان می­دارد.   

دانش­ آموزی که وارد کلاس اوّل ابتدایی می­ شود برای آن که بتواند به مراتب عالیه ­ی تحصیلی دست یابد، باید سختی­ ها و امتحان ­های مختلفی را پشت سر بگذارد. دنیا، کلاس درس بزرگی است که ما را به کمالات انسانی نزدیک کرده و پاداش آن هم، بهشت برین الهی و قرار گرفتن در قرب خدای رؤوف می­ باشد. سختی­ ها­ و دشواری­ های زندگی، امتحان ­های مبارک و بی ­نظیری می ­باشند که ثمرات بسیار مبارک و غیر قابل تصوری برای ما خواهند داشت.

خدای متعال با سختی­ های زندگی در صدد است تا تاریکی ­های گناه و معصیت را از ما دور کرده و ما را از ظلمت مخوف آن نجات دهد. ظلمتی که انسان را از بهشت محروم می­ کند و در آتش جهنم ساکن می ­گرداند.

پیامبر اکرم (صلی ­الله­ علیه ­و آله) می ­فرماید: «کم­ ترین کشش ­های مرگ ـ برای گنه­ کار ـ به منزله­ ی صد ضربه­ ی شمشیر است.»[۲]

امیرالمؤمنین (علیه ­السلام) هم می ­فرماید: «برای مرگ کشش ­هایی است که قابل توصیف نیستند و بزرگ­ تر از آن است که به عقل اهل دنیا خطور نماید.»[۳]

حال، وقتی توجه کنیم که خدای منّان با سختی ­های کوچک دنیا، گرفتاری­ های غیر قابل تحمل برزخ و آخرت را از ما دور می­ کند، نه تنها چنین مشکلاتی را نشانه­ ی روی گردانی خدا از خود نمی ­ببینیم، بلکه آن ­ها را شاهدی بر لطف و توجه خدا خواهیم دید و شاکرانه و با رویی خوش به استقبال این سختی ­ها خواهیم رفت.

پیامبر اکرم (صلی ­الله ­علیه ­و آله) می ­فرماید: «بیماری­ ها گناهان را محو می ­کنند. ساعت­ هایی که انسان در درد بیماری به سر می­ برد، ساعت ­های گناه و معصیت را از بین می ­برند. همچنین آن حضرت می ­فرماید: «ساعت­ هایی که غم و اندوه در دل مؤمن قرار می ­گیرد، ساعت­ هایی است که گناهان او در حال پاک شدن است.»[۴]  

حکایتی زیبا: ابوبصیر ـ که مردی نابینا بود ـ می­گوید خدمت امام باقر (علیه­ السلام) رسیدم. به حضرت عرض کردم: آیا شما ذرّیه ­ی رسول خدا (صلی ­الله ­علیه ­و آله) هستید؟ امام فرمودند:  بله.

گفتم: رسول خدا وارث علم همه­ ی انبیا بود؟ فرمودند: بله.    

گفتم: آیا شما نیز تمام علوم رسول خدا را به ارث برده ­اید؟ فرمودند: آری.

گفتم: شما می­ توانید مرده را زنده کنید و کور مادرزاد را معالجه کنید؟ فرمودند: آری، به اذن خدا.

سپس امام با مهربانی فرمود: ابوبصیر! جلو بیا. نزدیکش رفتم. آن حضرت دست به چهره و دیده ­ی من کشید و بینا شدم. آن گاه دوباره دست بر صورتم کشید و به حالت اوّل بازگشتم. آن گاه فرمود: می ­خواهی بینا باشی و در روز قیامت همانند مردم حساب پس بدهی، یا آن که دوست داری نابینا باشی و بی­ حساب به بهشت بروی؟

گفتم: می ­خواهم نابینا باشم؛ زیرا بهشت را بیشتر دوست دارم.[۵]

یکی از درس ­های این روایت توجه به ادب در دعا و توسل است. ابابصیر به شکلی بسیار زیبا درخواست خود از امام را مطرح کرد و امام هم با سوق دادن توجه او به سوی حکمت نابیناییش، او را نسبت به وضعیت موجود راضی کردند. ما هم توجه داشته باشیم که در دعا و نیاش در محضر پروردگار و نیز در توسل­هایی که از محضر معصومین (علیهم­ السلام) داریم، ادب نیکویی را رعایت کنیم و توجه داشته باشیم که گاهی لطف و رحمت خداوند در اجابت نشدن خواسته­ های ما خواهد بود. البته به اقتضای وعده ­ای که خداوند متعال به دعاکنندگان داده، دستی را که به سوی او بلند شده ناامید بر نمی ­گرداند و در پاداش دعا و توسل ­هایش، برخی از تقدیرهای ناگواری که فرا رویش قرار گرفته از مسیرش برمی­دارد، و یا این که آن­ ها را ذخیره کرده و در روز واپسین به عنوان انبوهی از اعمال نیک به او هدیه خواهد کرد.