بسم الله الرحمن الرحیم

به بهانه ی انتخابات ریاست جمهوری

اصطلاحات و واژه های خوب، زمانی کارایی دارند که بتوانيم درك صحيحي از آن ها داشته باشیم. اما وقتی واژها ی زیبايي که حتی در قرآن و روایات هم به تکرار از آن ها یاد شده، در نزد ما مفهوم اصلی خود را از دست بدهند، نه تنها فایده ی عملي برای ما نخواهند داشت، بلکه ممكن  است چنين  فهم نادرستي، مشکلات خاصی را هم براي ما به همراه داشته باشد.

[stextbox id=”info”]

یکی از این واژه ها، واژه ی «اعتــــدال» است.

تا حالا دقّت کردید که وقتی می گویند فلان شخص انسان معتدلی است چه مفهمومی به ذهن شما می رسد؟!

یا حتّی وقتی بنا دارید این اصطلاح را در مورد کسی به کار ببرید در صدد هستید که چه نوع تصویری از آن شخص در ذهن مخاطب خود ایجاد کنید؟!

[/stextbox]

معتدل، کسی است که پافشاری زیادي روی اصول نداشته باشد و به راحتی از ارزش های انقلاب کوتاه بیاید!

معتدل، کسی است که در مقابل همه سر تسلیم فرود می آورد، و سعی دارد تا به هر قیمتی که شده، هر تفکر و اندیشه ای را از خود راضی نگاه دارد! 

امّا آیا معنای واقعی انسان «معتدل» همین است؟!

متأسّفانه برخی از واژه های زیبای اخلاقی را، فرهنگ و تمدّن غرب برای ما معنا کرده است و ما هم از روی ناآگاهی، آن معانی را پذیرفته ایم و از آن ها استفاده می کنیم! امّا وقتی در کنار سفره ی قرآن و علم اهل بیت (علیهم السلام) می نشینیم، می بینیم که «اعتدال» معنای دیگری دارد. معنایی که هیچ سنخیتی با کاربردهای کنونی آن ندارد!  

معتدل، از «عدل» گرفته شده و عدل هم به معنای قرار دادن هر چیزی در جای خود است. انسان «معتدل» کسی است که هم عدالت محور است، و هم هر چیزی را در جای مناسب خود قرار می دهد.

انسان «معتدل» در گام اوّل تلاش می کند تا ارزش ها را شناسایی کند و نسبت به آن ها آگاهی خوبی داشته باشد. در گام دوم هم هر ارزشی را با ارزش های دیگر می سنجد و در این مقایسه گری، برای هر کدام از آن ها وزن مخصوص به خودش را مشخّص می کند. اگر ارزش کاری ده کیلو وزن دارد، آن را در حدّ صد کیلو نمی بیند و اگر ارزش کار دیگری صد کیلو وزن دارد، آن را در حدّ ده کیلو تنزل نمی دهد! با این وزن کشی مراقب است که از اعتدال و میانه روی خارج نشود و با قربانی کردن برخی از کارهای خوب، توجّه افراطی و تک بعدی به کارهای دیگر نداشته باشد!

تفسیر نادرست از معنای اعتدال موجب می شود که برخی از مردم کسی را که روی «ارزش های الهی» و «اصول دینی»، پافشاری دارد شخص معتدلی نبینند و آن كه بلافاصه برچسب هایی چون: «تندرو» و «تعصبی» را به او می چسبانند! در حالی که با تعریف دینی و صحیح «اعتدال»، پافشاری بر ارزش های دینی، عین اعتدال است و هیچ سنخیتی با تندروی ندارد. مگر کسی که جاهلانه از دین دفاع کند و یا این که نگرشی سلیقه ای و تنگ نظرانه دررابطه با دین داشته باشد.

با روشن شدن معنای «اعتدال»، این بحث را مطرح می کنیم، که رئیس جمهور معتدل چه کسی است؟ 

برای این که ببینیم رئیس جمهور معتدل چه کسی است؛ اوّل باید نیازهای واقعی جامعه و کشور اسلامی و انتظار خدای متعال از او را باز شماری کنیم.

نیازهای «فرهنگی»، «احیای دین و تکریم مقدّسات»، «تورّم زدایی و بهبود معیشت مردم»، «اقتصاد و سرمایه گذاری»، «کشاورزی و صنعت»، «اشتغال و در آمد زایی»، «بهداشت و درمان» و غیره . . .

رئیس جمهور معتدل وقتی این نیازها را در پیش روی خود می بیند، باید در وهله ی دوم وزن مخصوص به هر کدام را مشخص کند تا برای هر کاری به اندازه ی خودش هزینه کند و به خاطر رشد کشور در یک قسمت، نیازهای دیگر کشور را نادیده نگیرد و در رابطه با آن قسمت های دیگر ظلم نکند.

در قرآن کریم در رابطه با مؤمنینی که به مسئولیت و جایگاهی دست پیدا می کنند می فرماید: «(یاری کنندگان دین خدا) همان كسانى كه هر گاه در زمين به آن ها قدرت بخشيديم، نماز را برپا مى‏دارند، و زكات مى‏دهند، و امر به معروف و نهى از منكر مى‏كنند، و پايان همه كارها از آن خداست ؛ الَّذينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُور» (سوره­ ی حج، آِیه ­ی۴۱)

همین آیه نشان می دهد که احیای دین خدا، احیای شعائر الهی، ترویج معروف و زدودن منکر در جامعه، باید از اولویّت های هر مسئولی باشد. کسانی که سفره ی قرآن را به سفره ی غرب فروخته اند و پای سفره ی تمدّن غرب بزرگ شده اند، قطعا نمی توانند درک صحیحی از این اولویّت داشته باشند. این افراد چارچوبه ی نگاه خود را بر اساس باورهای غربی شکل داده اند و تنها بر اساس معیارهای آن ها فکر می کنند. این افراد اگر هم به چنین مسائلی بیندیشند، به خاط عدم باور قلبی خود، صرفا نگاهی تشریفاتی به آن دارند و اولین قربانی آن ها در عرصه تعدیل مالی، همین اولویت دینی و انسانی است. اما کسانی که پای سفره ی قرآن بزرگ شده اند، به راحتی پذیرای چنین اولویّت هایی هستند و با صداقت تلاش می کنند تا به آن جامه ی عمل بپوشند.

البته همان گونه که در تعریف «اعتدال» عرض کردم، اگر مسئولی تنها اولویّت خود را در این مسأله قرار دهد، و در رابطه با کارهای دیگر تلاش و کوشش لازم را نداشته باشد، قطعا از دایره ی اعتدال خارج شده و شخص ظالمی خواهد بود. شخصی که با نادیده گرفتن نیازهای دیگر جامعه به دیگران و جامعه ی خود ظلم و اجحاف کرده است.  

رئیس جمهور «معتدل» کسی است که در کنار اقدام به احیای شعائر الهی در جامعه و تقویت روحیه ی دین باوری و اخلاق مداری در میان مردم، ارزش واقعي آن را با هيچ كار ديگري مقايسه نكند. 

رئیس جهمور «معتدل» کسی است که در عین داشتن روحیه ی سازش ناپیذیری با کشورهای غربی، و تقویت عزت ملی، تلاش فراوانی هم برای تقویت و ارتقای جایگاه کشور، در مجامع بین المللی داشته باشد. 

رئیس جمهور «معتدل» کسی است که در عین توجّه عالمانه به نیازهای معیشتی مردم و تقویت پول و سرمایه ی ملی، دست تجاوزگران، رانت خواران و زیاده خواهان را هم از بیت المال کوتاه نماید و در دام باج دهی به چنین افرادی گرفتار نشود.

رئیس جهمور «معتدل» کسی است که در عین اقتدار در قول و عمل، در اداره ی امور کشو با کارشناسان مختلف به مشورت بنشیند، و از خودمحوری و خود رأیی فاصله گیرد.

 به امید انتخاب رئیس جمهوری «معتدل»

لينك يادداشت در پايگاه خبري ولي امر