بسم الله الرحمن الرحیم
روایات تطبیقی و تفسیری
بسیاری از روایاتی که در تفاسیر روایی مانند: «نوالثقلین» و «برهان» آمده و از آن به عنوان «روایات تفسیری» یاد می شود، در واقع در پی تفسیر آیه نیست؛ زیرا تفسیر به معنای بیان معانی الفاظ و جمله های قرآنی است و بیشتر آن احادیث از این قبیل نیست، بلکه در پی تطبیق آیه بر برخی از مصادیق و در موارد فراوانی تطبیق بر بارزترین مصداق است.
نمونه:
آیۀ: «غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّینَ» بر یهود و نصارا تطبیق شده. و نشانۀ تطبیقی بودن چنین روایاتی آن است که:
اولا، عناوینی مانند «الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ» و «الضَّالِّینَ» عام است و مصادیق فراوانی دارد و ذکر یک مصداق هرگز به معنای عدم انطباق مفهوم جامع بر سایر مصادیق نیست.
ثانیا، همین عناوین در روایاتی دیگر، بر گروه هایی جز یهود و نصار تطبیق شده. مانند تطبیق «الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ» بر ناصبی ها و تطبیق «الضَّالِّینَ» بر کسانی که در ولایت معصومین تردید دارند.
ثالثا، در برخی روایات، عنوان «الضَّالِّینَ» بر هر دو گروه نصار منطبق شده است.[۱]
شاهد دیگر بر تطبیقی بودن بسیاری از روایات تفسیری: روایت امام باقر(علیه السلام) است که فرمود: «ثلث قرآن دربارۀ ما و دوستان ماست و ثلث آن دربارۀ دشمنان ما ود دشمنان پیشینیان ماست.»[۲]
این گونه روایات، بر فرض صحت سند، هرگز گسترۀ شمول و عموم معنای آیه را محدود نمی کند و بیان مصداق کامل یا یک مصداق، مصادیق دیگر را نفی نمی کند و دست مفسر را در تطبیق آیه بر سایر مصادیق نمی بندد.
فایده و نقش روایات تطبیقی آن است که با تبیین برخی مصادیق آیه، مفسّر را در ارائۀ معنای کلی راهنمایی می کند.
تذکر: در برخی موارد مصداق آیه منحصر و محدود است و قانون جری و تطبیق در خصوص آن آیات راه ندارد؛ همانند:
آیۀ ولایت: «إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُون»[۳]
آیۀ مباهله: «فَمَنْ حَاجَّکَ فیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِل…»[۴]
آیۀ تطهیر: «إِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً»[۵]
(برگرفته از تفسیر تسنیم، ج۱، ص۱۶۷ ـ ۱۶۹)
[۱] . نور الثقلین، ج۱، ص۲۴ ـ ۲۵٫
[۲] . تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۰٫
[۳] . مائده، ایۀ۵۵٫
[۴] . آل عمران، ایۀ۶۱٫
[۵] . احزاب، ایۀ۳۳٫
آخرین نوشته های احمد نباتی (مشاهده همه)
- مسلمانان میانمار و حقوق از دست رفته آن ها - سپتامبر ۲۳, ۲۰۱۷
- واکنش مراجع معظم تقلید به فجایع میانمار + عکس های نمایشگاهی - سپتامبر ۲۱, ۲۰۱۷
- تصاویر دلخراشی از وضعیت برادران و خواهران مسلمانان ما در میانمار - سپتامبر ۲۰, ۲۰۱۷
پاسخ دهید
 |
| ای برادر! پشتیبان «ولی فقیه» باش، اما پیشاپیش «ولی فقیه» بایست و تیرهای زهر آگین دشمن را که به سوی او روانه می شوند به جان خریدار شو ... تنها عافیت طلبان دنیا دوست هستند که عوام فریبانه از «ولایت» و «ولایت مداری» دم میزنند، اما در هنگامه ی فتنه ها و امتحان های سخت، پشت سر ولی فقیه سنگر می گیرند، تا دنیای "فانی" خود را در خطر نبینند! |
همه چیز در رابطه با نماز و روزۀ دانشجویان
راه کارهای عملی برای کنار گذاردن استمناء و خودارضایی
دانلود فایل صوتی و متنی پیام تاریخی ـ توحیدی امام خمینی به مناسبت ساگرد جمعۀ خونین مکه، و پذیرش قطعنامۀ 598 + متن پیام
معرفی کتاب مدیر سایت در برنامۀ رادیو معارف + دانلود فایل صوتی 
از کجا بدانم به سن تکلیف رسیده ام؟ محاسبۀ سن تکلیف دختر و پسر 
تواشیح بسیار زیبای عربی فارسی در مدح امیرالمؤمنین علیه السلام- تصاویر دلخراشی از وضعیت برادران و خواهران مسلمانان ما در میانمار
