
بسم الله الرحمن الرحیم
با کاوش در آیات و روایات در می یابیم که مقام شهید و شهادت، مقامی بس ارجمند است. نام «شهید» از نام خدای متعال گرفته شده و شهید مظهر اسم مبارک خداوند متعال است. این نام در جای جای قرآن آمده است: «إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ شَهيد»،[۱] «وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ شَهيد».[۲] و …
آیاتی که این نام بزرگ در آن ها آمده در برگیرنده ی نکات معرفتی و عقیدتی بسیاری است؛ از طرفی در احادیث اسلامی نیز والاترین مقام در شأن شهید بیان شده است. البته مقام شهدا هم یکسان نیست. این مقام بزرگ نسبت به افراد و ویژگی ها و درجات اخلاص، ایمان و پارسایی آن ها متفاوت است.
مقام ارجمند علم و عالم بر کسی پوشیده نیست. مراد از علم در اینجا هر دانشی است که در مسیر «لقاء الله» قرار گیرد و به او ختم شود. دانشی که در راه سعادت و شکوفایی فطرت انسان قرار گیرد، از مشکات نبوّت گرفته می شود، دل را نورانی سازد و جامعه را به نیکی رهنمون باشد.
دانشمندی که با این اهداف به نگارش می پردازد نو شته ی او بر خود شهید ترجیح دارد. امام صادق (علیه السلام) می فرماید: در روز قیامت خداوند همه ی مردم را در یک صحنه گرد می آورد، میزان های اعمال نصب می گردد و خون «شهیدان» با نوشته ی «عالمان» سنجیده می شود. در نتیجه، نگاشته ی دانشمندان بر خون شهیدان ترجیح مییابد: «إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ جَمَعَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ النَّاسَ فِي صَعِيدٍ وَاحِدٍ وَ وُضِعَتِ الْمَوَازِينُ فَتُوزَنُ دِمَاءُ الشُّهَدَاءِ مَعَ مِدَادِ الْعُلَمَاءِ فَيَرْجَحُ مِدَادُ الْعُلَمَاءِ عَلَى دِمَاءِ الشُّهَدَاءِ.»[۳]
در روایات اهل بیت (علیهم السلام) هر کشته ای شهید به حساب نمی آید، کما اینکه هر علم و هر صاحب علمی ستودنی نیست. شهید کسی است که در میدان جنگ مشروع در «راه خدا» و جهت کسب «رضای الهی» کشده شود؛ عالم هم کسی است که خود و علمش در مسیر «لقاء الله» بوده و قبل از هر چیز با تواضع و فروتنی عامل به دانسته های خود باشد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرماید: کسی که به خاطر خدا یاد بگیرد، به خاطر خدا عمل کند و به خاطر خدا به دیگران بیاموزد، از او در ملکوت آسمان ها با عظمت یاد میشود: «مَنْ تَعَلَّمَ لِلَّهِ وَ عَمِلَ لِلَّهِ وَ عَلَّمَ لِلَّهِ دُعِيَ فِي مَلَكُوتِ السَّمَوَاتِ عَظِيما».[۴]
http://www.hamandishi-dini.ir/?p=188