بسم الله الرحمن الر حیم

شش راه­ کار عملی برای تقویت حضور قلب در نماز 

راه­ کار اول: توجه به فقر ذاتی خود و کبریایی خداوند

برگرفته از کتاب پیوند جوان با نماز ـ نوشته مدیر سایت

نعمت ­ها و توانمندی ­هایی که داریم همه از لطف و رحمت خداوند سرچشمه­ می ­گیرند. اگر سلامتی و امنیت داریم، اگر می ­توانیم روی پای خود بایستیم، اگر می ­توانیم ببینیم و بشنویم، و اگر می ­ توانیم با او به گفتگو بنشینیم، همه و همه از لطف بی ­کران او نشأت می ­گیرند. 

خطای بزرگی است، اگر حتی یکی از این نعمت ­ها را هم از آن خود بدانیم، و خویشتن را مالک و به وجود آورندۀ آن تصور کنیم. وقتی با دیدی واقع ­ بینانه، به خود و اطرافمان می ­نگریم، جز فقر و نیاز به درگاه الهی، چیز دیگری نمی ­بینیم. این واقعیت همان است که خدای متعال در قرآن کریم از آن یاد کرده و می­فرماید: )يا أيُّهَا النَّاسُ أنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَميدُ(؛ «اى مردم شما (همگى) نيازمند و فقیر درگاه الهی هستید و تنها خدا است که بی ­نیازِ قابل ستایش است!»[۱]  

وقتی بطری پر از آب را برای چند دقیقه درون دریا بگذاریم، چیز خاصی از آب دریا را درون خود راه نمی ­دهد؛ اما اگر بطری خالی را درون دریا گذاشتیم، بلافاصله پر از آب دریا خواهد شد. ما هم اگر «خودبین» شدیم، در هنگامۀ ورود به دریای نماز و بندگی خدا، بهرۀ معنوی چندانی از نماز نخواهیم برد؛ اما وقتی بپذیریم که منشأ همۀ کمالات و رفتارهای خوب ما، خدای یکتاست، و زمانی که فهمیدیم چیزی از خود نداریم، در این صورت خود را «فقیر»، «تهی» و «نیازمند» به لطف الهی می ­بینیم. چنین ورودی به دریای بندگی خدا ـ نماز ـ موجب می ­شود تا خود را سرشار از عطر یاد خدا ببینیم، و شیفتۀ عظمت و کبریایی خدای تعالی ­شویم. همین شیفتگی، انسان را در جذبه­ای ملکوتی قرار می­ دهد تا جز یاد خدا، به چیز دیگری رضایت ندهد. پس وقتی با تغییر نگرش خود به عالم هستی، «خودبینی» را کنار گذاشته و «خدابینی» را پیشۀ خود کردیم، از جرع ه­های شیرین و جان­ بخش بندگی خدا بهره­مند می­ شویم و شایستگی حضور قلب در نماز را به دست می ­آوریم.[۲] 

امام صادق(علیه­ السلام) می­ فرماید: «هر گاه رو به قبله ایستادی، دنیا و هر چه در آن است و نیز مردم و اوضاع آن­ها را یکسره فراموش کن.    آن­ گاه دلت را از هر آن­چه تو را از خدا باز می­دارد، خالی کن و با چشم دل، عظمت خدای یکتا را ببین. روزی را به یاد آور که هر کسی عمل خویش را می ­یابد، و همگان به سوی خدا ـ که مولای حقیقی  آن ­ها است ـ برگردانده می­شوند. در آن روز، تو با پای ترس و امید در پیشگاه الهی می ­ایستی».[۳]